Vaak krijg ik van vrienden of familie de vraag: waarom zouden we een samenlevingsovereenkomst opstellen? Het opstellen van een samenlevingsovereenkomst is vaak best prijzig en de vraag is: wat krijg je ervoor terug? Een hele terechte vraag waar ik graag antwoord op geef. Het korte antwoord is: je krijgt er heel veel voor terug, zeker bij een scheiding.
In dit artikel zal ik voornamelijk stilstaan bij de woning en de lasten van de woning, in de situatie dat er geen samenlevingsovereenkomst is.
Verliefd, samenwonen, en dan?
Je bent verliefd, je gaat samenwonen, jullie krijgen misschien wel kinderen. Je koopt steeds meer spullen samen en misschien wordt er ook wel gezamenlijk een huis gekocht. Of trek je juist in bij je partner die al een eigen koopwoning heeft. Hoe dan ook, jullie levens raken steeds meer verweven.
En dan, een aantal jaren later besluiten jullie te scheiden. Vaak is dan het grootste probleem de woning. Wie blijft erin wonen? Wie heeft de lasten (hypotheekrente en hypotheekaflossing) betaald en bestaat er nog een recht op vergoeding? Moet de overwaarde gedeeld worden? Het antwoord op deze vragen is afhankelijk van:
- Of de woning gezamenlijk is;
- En wat er bepaald is in de samenlevingsovereenkomst.
Aan de hand van twee casussen laat ik jullie zien wat er gebeurt als je uit elkaar gaat.
De woning is van jullie gezamenlijk
Stel, jullie hebben tijdens jullie samenleving gezamenlijk een woning gekocht en jullie zijn allebei voor de helft eigenaar.
Wie in de woning mag blijven wonen na de scheiding, is afhankelijk van de vraag wie de woning kan financieren. Stel dat jullie allebei de woning kunnen financieren, dan is de vraag wie er de meeste redenen heeft om in de woning te blijven wonen? Je snapt het wel, in deze discussie wil je niet terechtkomen. In het ergste geval zal de rechter alle omstandigheden op een weegschaal leggen en moeten beslissen.
Dan zijn er ook nog de lasten en eventuele vergoedingen. In principe is het dan zo dat jullie allebei 50% van de lasten moeten dragen.
Nu gebeurt het nog wel eens dat tijdens de samenleving een scheefgroei ontstaat. De vrouw is bijvoorbeeld minder gaan werken omdat zij de zorg had voor de kinderen, met als gevolg dat zij minder inkomen heeft en minder kan bijdragen aan de lasten van de woning. De man betaalt tijdens de samenwoning bijna de hele aflossing en hypotheekrente . In principe betaalt de man dus meer dan hij zou moeten betalen. Hij is immers verplicht maar 50% van de lasten van de woning te betalen.
Stel dat zij vervolgens na een paar jaar uit elkaar gaan, dan heeft de man een vordering op de vrouw en kan hij eisen dat de vrouw hem terugbetaalt. Of de vrouw ook moet betalen, is afhankelijk van de hele feitelijke situatie. De vordering van de man verjaart wel, dus de man kan hoogstens tot 5 jaar terugvorderen.
Dit probleem is op te lossen door een samenlevingsovereenkomst op te stellen en in de overeenkomst op te nemen dat jullie allebei ‘naar evenredigheid van jullie inkomen’ bijdragen aan de lasten van de gezamenlijke woning en dat er tijdens de samenleving ‘geen vorderingen over en weer’ ontstaan.
De woning is van een van de partners
Stel, een van de partners heeft een koopwoning en is 100% eigenaar en de andere partner trekt in.
Bij een eventuele scheiding is het zo dat de eigenaar van de woning in de woning mag blijven wonen en de andere partner moet vertrekken.
Dan de lasten. Stel dat de partners afspreken dat de partner die ingetrokken is een bijdrage voldoet in de lasten van de woning. In de praktijk zie ik dat deze afspraak vaak wordt gemaakt. De afspraak lijkt op het eerste gezicht heel eerlijk, want waarom zou de ene partner moeten opdraaien voor alle kosten terwijl de andere partner ook in de woning woont?
Helaas, ook deze constructie kan bij een scheiding voor problemen zorgen. De ingetrokken partner kan namelijk eisen dat de door haar betaalde kosten van de woning bij scheiding worden terugbetaald.
Dit probleem is op te lossen door een samenlevingsovereenkomst op te stellen en daarin op te nemen dat ‘over en weer geen vorderingen ontstaan’ ten aanzien van betaalde woonlasten.
Advies
Dus, voorkom dat je samenleeft ‘in het wild’. Het kan namelijk voor verrassingen zorgen. Mijn advies is om altijd een samenlevingscontract te maken.
In een samenlevingscontract kunnen jullie zaken vastleggen. Wie bijvoorbeeld in de woning kan blijven wonen na de scheiding. Of hoe jullie dat willen regelen met de lasten van de woning
Sta je op het punt om te gaan samenleven en wil je advies? Of ga je juist scheiden en heb je hulp nodig? Bel of mail mij gerust. Ik ben te bereiken op 06-42239861 en maric@nivox.nl