Stel u neemt een belangrijk gesprek op, zonder dat de ander dat weet. Later blijkt dit gesprek van wezenlijk belang in een gerechtelijke procedure. Mag u het gesprek wel of niet als bewijs aan de rechter overleggen? Deze vraag en vergelijkbare vragen worden geregeld gesteld aan ROXY Advocatuur, reden waarom het tijd werd voor een artikel over dit onderwerp.
Civiel recht vs. strafrecht
Als bewijs is verkregen op een manier die strijdig is met de wet, dan wordt dat zogenaamd “onrechtmatig verkregen bewijs” genoemd. In het strafrecht wordt onrechtmatig verkregen bewijs doorgaans niet toelaatbaar geacht.
Aangezien de praktijk van ROXY Advocatuur voor het merendeel bestaat uit de civiele praktijk, zal het in dit artikel gaan om bewijsmiddelen in de civiele procedure.
In de civiele praktijk geldt een iets andere regel dan in het strafrecht.
De wet
In artikel 152 Rv wordt bepaald dat bewijs door alle middelen kan worden geleverd en dat de waardering van het bewijs is overgelaten aan de rechter, tenzij de wet anders bepaalt. Om te beoordelen of onrechtmatig verkregen bewijs (bijv. het maken van een opname met verborgen camera) als bewijs mag dienen in een gerechtelijke procedure, moet er een afweging worden gemaakt tussen de waarheidsvinding tegenover de “wijze” waarop het bewijs verkregen is (waardoor bijvoorbeeld privacyregels worden geschonden).
Jurisprudentie
Als gekeken wordt naar de jurisprudentie dan is de hoofdregel dat de waarheidsvinding voor gaat. Dit betekent dus dat onrechtmatig verkregen bewijs in principe als bewijs mag worden ingebracht. Het algemene maatschappelijke belang dat de waarheid aan het licht komt, weegt zwaarder dan het belang van uitsluiting van bewijs. Wel dient de rechter de belangen van beide partijen in acht te nemen als het aankomt op onrechtmatig verkregen bewijs. Als het bewijsmateriaal is verkregen door een zeer grove schending van een norm of recht, dan dient de rechter dat bewijs alsnog buiten beschouwing te laten. De lat daarvoor lijkt echter hoog te liggen.
Kan het op een andere manier bewezen worden?
Bij de vraag of iets toegelaten kan worden als bewijs, is het tevens van belang dat hetgeen je wilt bewijzen eigenlijk niet op andere manier te bewijzen is.
Andere gevolgen van onrechtmatig bewijs inbrengen?
Oké, onrechtmatig verkregen bewijs kan dus veelal als bewijs in een civiele procedure worden ingebracht. Maar, is het op deze wijze verkrijgen van bewijs dan zonder enkel risico? Nee!
Dat bewijs toelaatbaar is, betekent nog niet zonder meer dat de manier waarop het wordt verkregen niet onrechtmatig is. Een inbreuk op het beschermde recht op privacy levert in beginsel een onrechtmatige daad op, tenzij er sprake is van een rechtvaardigingsgrond. Bij afwezigheid van een rechtvaardigingsgrond, moeten de met die inbreuk verkregen bewijsmiddelen als onrechtmatig worden aangemerkt, waarbij de wederpartij schadevergoeding zou kunnen eisen. Het zou zelfs voor kunnen komen dat de manier waarop bewijs wordt verkregen, strafbaar is. Het is dus belangrijk om goed op te letten bij het verzamelen van bewijs.
Indien u vragen heeft over gebreken aan een woning, neem dan gerust contact op met Roxy de Weijer